7.1 Werk en inkomen
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Een gemeente waar iedereen zoveel mogelijk betaald werk heeft. In geval van een uitkering begeleiden we inwoners in eerste instantie naar werk of anders naar een passende maatschappelijke vorm van participatie die past bij de mogelijkheden van de inwoner.
- Werken aan participatie van inwoners die door individuele omstandigheden (nog) niet kunnen werken.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Inwoners die daar recht op hebben, kregen bijstand. Baanbrekers heeft het re-integratiebeleid uitgevoerd voor mensen die moeilijk aan een baan kunnen komen. We noemen dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
- Baanbrekers heeft volgens de opdracht van de Langstraatgemeenten de Participatiewet voor bijstandsgerechtigden uitgevoerd. Het gaat hierbij om bijstandsgerechtigden die binnen ongeveer 15 maanden te begeleiden zijn naar werk. Inwoners bij wie dat langer duurt, kregen via de gemeenten een participatietraject aangeboden.
- De Langstraatgemeenten en Baanbrekers hebben hun samenwerking binnen de arbeidsmarktregio Midden-Brabant voortgezet. We werken samen om banenafspraken te maken en beschut werk te vinden voor de inwoners die daarvoor in aanmerking komen.
- Samen met ondernemers en maatschappelijke partners is de aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt verbeterd. Dat is gebeurd door regionale afspraken op het gebied van werkgeversdienstverlening. Er is bijvoorbeeld een regionale menukaart gemaakt waarin de regionale dienstverlening aan werkgevers is opgenomen. Deze dienstverlening is voor alle ondernemers en in alle gemeenten hetzelfde.
- Mensen met een arbeidsbeperking zijn zo veel mogelijk bij gewone werkgevers aan de slag gegaan. Daar waar dat (nog) niet kon, heeft Baanbrekers passende andere mogelijkheden aangeboden.
- Baanbrekers heeft ervoor gezorgd dat inwoners met een inkomen dat niet hoger is dan 120% van het minimumloon de landelijke Energietoeslag kregen.
- Het uitkeren van bijzondere bijstand (bijstand voor bijzondere noodzakelijke kosten) is beter afgestemd met Bijeen. Dat doen we volgens de zogenaamde integrale ketenbenadering via een integrale afweging.
7.2 Jeugdbeleid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het realiseren van een omgeving waarin Heusdense kinderen en jongeren gezond en veilig kunnen opgroeien, plezier kunnen hebben en daarmee goed voorbereid zijn op hun toekomst.
- Voorkomen dat jeugdhulp nodig is of dat problemen verergeren.
- Samenwerken in de gemeenschappelijke regeling Hart van Brabant om de gezamenlijke ambitie van de regio te realiseren: een effectiever jeugdstelsel, dat bovendien betaalbaar is en dat beter aansluit op de eigen kracht en het sociaal netwerk van kinderen en ouders.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We werken volgens het uitgangspunt ‘Eén gezin, één plan en één regisseur’. Daarmee hebben de mandaatmedewerkers waar nodig, op maat, jeugdhulpvoorzieningen ingezet. De voorzieningen zijn toegespitst op de specifieke (gezins-)situatie van de jeugdigen. We concentreren ons op het formuleren van de te behalen resultaten. Zo zetten we in op effectieve en efficiënte jeugdhulp.
- Het Jeugd en Gezinsteam is per 1 maart 2022 gestart. In dit team werken medewerkers van gemeente, GGD, Sterk Huis en voorheen Farent samen. Dit team is het aanspreekpunt voor vragen over of problemen in de opvoeding, ontwikkeling van het kind of de gezinssituatie. Samen met het gezin wordt gekeken wat de aanleiding is en wat er nodig is om dit blijvend op te lossen. Waar het kan begeleiden we het gezin zelf via kortdurende begeleiding van het gehele gezin. Waar nodig betrekken we een specialist vanuit de gecontracteerde aanbieders. In 2022 hebben we ons vooral gericht op het opbouwen en uitbreiden van het team, het vormgeven van de werkwijze en het beheersbaar houden van de wachtlijst. We hebben ook de samenwerkingsrelaties binnen het team, met het wijkteam en met de belangrijkste partners intensiever gemaakt. De belangrijkste partners zijn het onderwijs en huisartsen.
- Koers Jeugdhulp
Ook in 2022 hebben we regionaal samengewerkt om waar mogelijk te voorkomen dat jeugdhulp nodig is, om ervoor te zorgen dat ,kinderen en jongeren snel passende ondersteuning krijgen en om de aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp te verbeteren. We hebben ook samengewerkt op het gebied van zorg en veiligheid. Drie gemeenten zijn dit jaar gestart met de aanpak van wachttijden. Dat heet ‘Samen met de toegang’. Dit is een eerste stap in de ambitie om in 2030 als regio geen wachttijden meer te hebben. - De voorbereiding van de nieuwe regionale inkoop Jeugdhulp is klaar. In november zijn de contracten getekend door de nieuwe aanbieders en de zogenaamde consortia. Dat zijn samenwerkingsverbanden van zorgaanbieders.
- Het dashboard Jeugdhulp is in 2022 verbeterd. De informatie wordt dagelijks bijgewerkt. In het dashboard is onder andere terug te vinden hoeveel kinderen en jongeren binnen de gemeente jeugdhulp (hebben) ontvangen, wie de verwijzer is geweest, wat voor soort jeugdhulp zij ontvangen en bij welke zorgaanbieder. Ontwikkelingen hierin zijn per maand en jaar terug te kijken. Vanwege de nieuwe inkoop is eind 2022 gestart met het ontwikkelen van een nieuw dashboard.
- Het regionale project Maatpact is klaar. De geleerde lessen worden lokaal verder uitgevoerd en geborgd. In Heusden doen we dit onder andere in het Persoonlijk Passend Pakket en het zogenaamde triageoverleg van het Jeugd- en Gezinsteam. Ervaringen worden nog wel een aantal keer per jaar regionaal uitgewisseld.
7.3 Maatschappelijke ondersteuning
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het bevorderen van sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk, veiligheid en leefbaarheid in de gemeente zodat inwoners zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in onze maatschappij. Ook willen we huiselijk geweld voorkomen en bestrijden.
- Betere ondersteuning voor de inwoner, verminderen van de regeldruk voor de aanbieders en integratie met zowel jeugd als participatie.
- Van beschermd wonen naar beschermd thuis.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Bijeen en maatschappelijke organisaties werkten aan het voorkomen van (zorg)vragen en aan een zo breed mogelijke basis van algemeen toegankelijke voorzieningen.
- In lokaal en regionaal verband is in beeld gebracht welke resultaten de ondersteuning moet opleveren. Hierop is gestuurd.
- Door het verlenen van subsidie aan, maar ook het meedenken met (innovatieve) activiteiten of samenwerkingsverbanden, hebben we bijgedragen aan meer en betere informatievoorziening, ondersteuning en dienstverlening aan kwetsbare inwoners. Voorbeelden van kwetsbare inwoners zijn inwoners met dementie, eenzaamheid of verward gedrag.
- Bijeen ging in gesprek met inwoners die behoefte hebben aan ondersteuning of zorg . Tijdens dit gesprek wordt helder wat de behoefte is, wat zij hierin zelf of met hun eigen netwerk kunnen doen en waar aanvullende ondersteuning vanuit de Wmo nodig is.
- We hebben aanvullende ondersteuning aangeboden aan mensen in de thuissituatie. Dat loopt uiteen van ondersteuning in het huishouden, woonvoorzieningen tot dagbesteding en kortdurend verblijf.
- We hebben opvang geboden. Voorbeelden daarvan zijn maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen en verslavingszorg.
- Het organiseren van de juiste zorg voor mensen die vanuit een beschermd-wonen-omgeving in de wijk gaan wonen. Via de zogenaamde regionale matchingstafel zijn mensen die uitstromen uit beschermd wonen toegewezen aan onze gemeente. Woonveste en Bijeen hebben samengewerkt aan een passende woning en zorg.
- Meldingen in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en het uitvoeren van het verkennend onderzoek zijn ontvangen en doorgeleid naar het Crisis Interventie team (CIT)
- Het regionaal inkooptraject voor Wmo-begeleiding, Beschermd wonen en Ontwikkelingsgerichte Arbeidsmatige Dagbesteding (OAD) is klaar. In november zijn de contracten getekend met de zogenaamde consortia. Dat zijn samenwerkingsverbanden van zorgaanbieders. Deze consortia zijn vanaf 1 januari 2023 verantwoordelijk voor ofwel het volledige aanbod Wmo begeleiding ofwel voor Beschermd wonen.
- Per 1 januari is de gemeente inhoudelijk verantwoordelijk voor beschermd wonen. Desondanks is in de regio Hart van Brabant besloten tot en met 2024 de organisatie bij het oude te laten. Dit jaar was nog onvoldoende bekend over de Wet woonplaatsbeginsel [1] en het financieel verdeelmodel.
- Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zijn er ook in onze gemeente op verschillende plekken vluchtelingen opgevangen. Zij kregen onderdak en maatschappelijke ondersteuning vanuit het zogenaamde voorliggend veld. Doel was deze groep zo goed mogelijk te laten landen in onze gemeente. Hierbij zijn partners betrokken als Vluchtelingenwerk, ContourdeTwern en Stichting de Schroef. Zij hebben op maat hulp geboden door bijvoorbeeld spreekuren op opvanglocaties en de inzet van jongerenwerkers en buurtsportwerkers.
[1] Met het woonplaatsbeginsel wordt geregeld dat alle gemeenten voortaan verantwoordelijk zijn voor beschermd wonen voor de eigen inwoners. Nu wordt beschermd wonen geregeld door de gemeente tot wie de cliënt zicht wendt.
7.4 Armoedebeleid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Mensen met een minimuminkomen de kans geven om te participeren in de (Heusdense) samenleving.
- Het voorkomen van en helpen bij schulden.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We hebben ingezet op vroegtijdige signalering en het voorkomen van schulden. Om vroeg te signaleren gebruikten we een systeem waarin meldingen van de woningcorporaties, zorgverzekeraars, energiemaatschappijen andere aanbieders op één plek bij ons binnenkomen. Vanuit Bijeen is contact gezocht met inwoners bij wie betalingsachterstanden gesignaleerd zijn. Zij kregen ondersteuning geboden. Ter voorkoming van schulden legden we contacten met deurwaarders, bewindvoerders en andere beroepsgroepen waar mensen komen met een risico op schulden.
- We werkten mee aan initiatieven waarmee we schulden sneller kunnen regelen. We volgden de andere ontwikkelingen op dit vlak op de voet en hebben ontwikkelingen overgenomen voor onze eigen werkwijze
- We hebben ons bezig gehouden met het bestrijden van armoede onder onze inwoners en met name onder kinderen. Met verschillende initiatieven en goede projecten is ervoor gezorgd dat ook kinderen uit huishoudens met een kleine portemonnee kunnen meedoen. Deze kinderen kunnen bijvoorbeeld via Stichting Leergeld gebruik maken van het Kindpakket. Zo kunnenze sporten of een muziekinstrument leren bespelen. Stichting Leergeld heeft ook andere taken gedaan. Zo zijn er kledingbonnen en schoolpakketten gegeven aan gezinnen met kinderen.
- Het netwerk op het gebied van armoede en schuldhulp is onderhouden en uitgebreid. Wij zijn bezig geweest met het ontwikkelen van extra aanbod op het gebied van armoede en hulp bij schulden. Daarbij hebben we ons met het Actieplan Energiearmoede geconcentreerd op ondersteuning bij energiearmoede. Zo hebben we in 2022 energietoeslag gegeven aan huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum. In 2022 zijn de voorbereidingen gestart voor de inzet van de Energiehulp (Klusbus) en de witgoedregeling. Ook zijn maatschappelijke locaties zoals buurthuizen en bibliotheken opengesteld als warm toevluchtsoord of warme kamers. We zijn gestart met Warmtedagen in de weekenden.
7.5 Integratie vergunninghouders
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Elke inburgeraar is door een vroegtijdig, integraal en doorlopend aanbod optimaal in staat om volwaardig te integreren en participeren.
- Op basis van de startpositie en de ontwikkelingsmogelijkheden van een inburgering plichtige de passende participatie- en taalondersteuning organiseren en hier regie op voeren.
- Deze ondersteuning niet volgtijdelijk aanbieden maar parallel. Het leren van de taal wordt hierbij ingebed in een breder traject naar werk of opleiding, financiële zelfstandigheid, sociaal maatschappelijke zelfredzaamheid en gezondheid.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Met Baanbrekers is via inbesteding een contract afgesloten voor de uitvoering van een aantal onderdelen van de Wet inburgering. Heusden heeft samen met Waalwijk het taalaanbod ingekocht bij EchtNederlands. Met maatschappelijke organisaties zijn afspraken gemaakt over hun rol in het inburgerings- en integratieproces. Vluchtelingenwerk zorgt voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders
- In de regio Hart van Brabant hebben we samengewerkt aan de borging van de gezamenlijke uitgangspunten, aan inkoop van de onderwijsroute en voor de versterking van de lokale aanpak. De pilot regioplaatsing met het Asielzoekerscentrum (AZC) in Oisterwijk is per 1 januari 2023 afgerond. Doel van deze pilot was om de statushouders die de regio moet huisvesten zoveel vanuit dit AZC te koppelen aan een gemeente. Zo konden ze al tijdens het verblijf in het AZC starten met het inburgeringsaanbod in de regio. De pilot heeft goede resultaten geboekt. Er zijn ook knelpunten en aanbevelingen benoemd. De evaluatie is recent aangeboden aan staatssecretaris van justitie en veiligheid.
7.6 Gezondheid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Het versterken van veerkracht, eigen regie en gezondheidsvaardigheden van onze inwoners om zo de positieve gezondheid te bevorderen en het bijdragen aan het gezond en veilig opgroeien van de jeugd.
- Preventie op belangrijkste (vermijdbare) gezondheidsbedreigingen zoals overmatig alcoholgebruik, drugsgebruik, overgewicht, roken en psychische kwetsbaarheid, waaronder eenzaamheid, waardoor we de leefstijl van de inwoners van Heusden verbeteren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- De GGD Hart voor Brabant voerde een groot deel van de wettelijke taken in de Wet publieke gezondheid uit. Voorbeelden zijn de infectieziektebestrijding, hygiënezorg en de basistaken van de jeugdgezondheidszorg.
- We boden preventieve activiteiten binnen Bijeen rondom thema’s zoals beweging, voeding en middelengebruik (zowel alcohol als drugs) voor al onze inwoners. Er was speciale aandacht voor jeugd en ouderen. Voorbeelden hiervan zijn ouderavonden rondom middelengebruik, campagne over gezonde schoollunch en NiX18.
- Binnen de preventieve activiteiten leggen we verbinding met de andere ondersteuning in het sociaal domein. Voorbeelden zijn Kansrijke Start en Hallo jij!. Dit is gericht op de eerste duizend dagen van een kind. Doelstellingen van gezondheid worden verbonden aan die van jeugdhulp en hier wordt de combinatie gemaakt met inzichten vanuit Smart Start. Doel is kinderen zoveel mogelijk thuis laten opgroeien. Het is een positieve en laagdrempelige vorm van extra begeleiding tijdens en na de zwangerschap. Het is gericht op alle (aanstaande) moeders in de gemeente tot 28 jaar en hun gezin. Hallo jij! is in 2022 van start gegaan. We hebben in het eerste jaar 25 (aanstaande) moeders begeleid.
- We hebben actief deelgenomen in het preventieakkoord en het lokaal beweeg- en sportakkoord en de ambities hiervan verder uitgewerkt. Verschillende initiatieven van inwoners en organisaties in de gemeente, die pasten bij de ambities van een van beide akkoorden, kregen financiële ondersteuning. Zo konden deze initiatieven worden uitgevoerd.
- We hebben een visiedocument opgesteld voor beweeg- en ontmoetlocaties. In dit document zijn spelregels opgenomen voor locaties. Zo worden inwoners verleid om in beweging te komen. Vanaf 2023 wordt het Visiedocument in praktijk gebracht.