9.1 Woningbouw
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
We spelen in op de behoeften (vraag) van de woonconsument en voldoen aan de volkshuisvestelijke opgave. Op deze manier draagt consumentgericht, levensloopbestendig, circulair en duurzaam bouwen bij aan een uitgebalanceerd en gevarieerd woningaanbod.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We hebben de Kavelwinkel en onze MogelijkMakers ingezet voor het realiseren van woonwensen particuliere kopers.
- Voor de beoordeling van bouwplannen / principeverzoeken zijn we gaan werken met een intaketafel om sneller duidelijkheid te kunnen geven.
- Voor 2022 zijn prestatieafspraken gemaakt tussen Woonveste, de gemeente en Huurdersvereniging Heusden over hoe deze drie partijen bijdragen aan de doelen in de Woonvisie.
- In 2022 is hard gewerkt om meer concrete woningbouwplannen ‘hard te maken’. We bedoelen daarmee plannen die daadwerkelijk in de woningbouwplanning staan. We wilden dat in 2022 70% van de plannen ‘hard’ was. Dat hebben we niet gehaald. Dat kwam vooral door het uitblijven van een uitspraak van de Raad van State over de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL). Daardoor konden de procedures voor de bestemmingsplannen voor de tweede en derde fase van De Grassen nog niet worden doorlopen. In december 2022 is de woningbouwplanning gedeeld. Deze was onderdeel van het raadsvoorstel ‘uitgangspunten grondexploitaties’.
- In 2022 is een onderzoek uitgevoerd naar de woonwensen van mensen die een standplaats zoeken op een van onze woonwagenkampen. Het onderzoek ging ook over de mogelijkheden de Heusdense woonwagenlocaties uit te breiden. De gemeenteraad is hier met een raadsinformatiebrief over geïnformeerd. In 2023 neemt de gemeente een besluit of de woonwagenlocaties worden uitgebreid.
- Om ervoor te zorgen dat bepaalde nieuwbouwwoningen ook voor de doelgroep behouden worden waarvoor ze worden gebouwd zal een zelfbewoningsplicht mogelijk in combinatie met een anti- speculatiebeding worden ingevoerd. We willen nieuwbouwwoningen behouden voor de doelgroep waarvoor ze zijn gebouwd. Om daarvoor te zorgen hebben we in 2022 een zogenaamde zelfbewoningsplicht ingevoerd voor woningen die op gemeentegrond zijn gebouwd.
- Er zijn in 2022 zes bestemmingsplannen, één wijzigingsplan en één uitwerkingsplan vastgesteld. Het gaat hierbij in totaal om 45 woningen.
- Er zijn in 2022 184 woningen opgeleverd.
9.2 Doorstroming en betaalbaarheid
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
In overleg met corporaties en marktpartijen het op peil houden van de voorraad betaalbare (huur)woningen voor doelgroepen met lage(re) inkomens.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Doorstroming
In de prestatieafspraken voor 2022 zijn afspraken gemaakt over de slagingskansen van Heusdense woningzoekenden. Uit de monitor van Woonservice Regionaal bleek dat die slagingskansen achter bleven. Hierop is afgesproken dat we willen dat de slagingskansen voor Heusdense woningzoekenden minimaal hetzelfde zijn als die van andere woningzoekenden in de regio. Woonveste is hier in Heusden mee aan het werk gegaan. We verwachten dat hierdoor dat de slagingskansen voor Heusdense woningzoekenden weer op het niveau liggen van voor de aansluiting bij Woonservice Regionaal. Om dit ook voor de toekomst te borgen zijn hier ook in de prestatieafspraken voor 2023 afspraken over gemaakt - Betaalbaarheid
Energielasten zijn een steeds groter deel van de woonlasten. In de Woonvisie ‘Dromen waarmaken’ is betaalbaarheid een speerpunt. Energiebesparing wordt gezien als belangrijke mogelijkheid woonlasten te verlagen. We zien een rol voor ons weggelegd in bewustwording en informatievoorziening. We kunnen ook partijen bij elkaar brengen en belemmerende regels wegnemen die niet noodzakelijk zijn. - Energiehulp (Klusbus)
We hebben in 2022 de energietoeslag uitbetaald aan minima in onze gemeente. Daarnaast zijn we samen met tien gemeenten in de regio Noordoost-Brabant gestart met het project Energiehulp (Klusbus). Deze energiehulp richt zich vooral op het nemen van kleine energiebesparende maatregelen in woningen van inwoners met weinig geld. - Betaalbaarheid
Betaalbaarheid is een belangrijk onderdeel in de prestatieafspraken die de gemeente met Woonveste maakt. We hebben afgesproken bij de bouw van nieuwe woningen vooral in te zetten op kleinere woningen voor één- of tweepersoonshuishoudens in de goedkopere categorieën. We hebben ook afgesproken dat betaalbaarheid een belangrijk uitgangspunt wordt in de keuzes die Woonveste gaat maken over duurzaamheid. Zo beperkt Woonveste de energielasten voor haar huurders.
- Sociale woningbouwopgave
We maken afspraken met de corporaties over de beschikbaarheid van woningen voor mensen die recht hebben op een sociale huurwoning. Zoektijd en het aantal beschikbare sociale huurwoningen zijn daarbij relevante indicatoren. Opgaven in de sociale huur gaan vooral om de kwaliteit van de woningen. Het daarbij gaat voor een belangrijk deel om nieuwbouw en om verbetering, aanpassing en op kleine schaal vervanging van bestaande woningen. In 2022 zijn er 45 sociale huurwoningen bij gekomen. We verwachten dat er van 2023 tot en met 2025 ongeveer 310 nieuwe sociale huurwoningen kunnen worden gebouwd. We maken met woonveste afspraken over het aantal nieuw te bouwen sociale huurwoningen. Voor 2023 verwachten we 55 nieuwe sociale huurwoningen erbij te kunnen krijgen.
9.3 Wonen en zorg
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Levensloop geschikte woningen: vergroten van de mogelijkheden om zo lang mogelijk in een reguliere woning te blijven wonen.
- Faciliteren van initiatieven gericht op wonen in combinatie met zorg die inspelen op de lokale behoefte.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- We hebben verschillende initiatieven voor wonen in combinatie met zorg ondersteund. De voortgang van deze initiatieven verschilt per initiatief. Concrete voorbeelden zijn de medewerking aan het maken van een woonzorgvoorziening voor mensen met dementie aan de Voorstraat 10 in Vlijmen en medewerking aan de locatie van Rejoice in Drunen om jongeren op termijn te kunnen laten doorstromen uit beschermd wonen naar zelfstandig wonen.
- In regio Hart van Brabant hebben we gewerkt aan een meerjarenprogramma ‘Beschermd Wonen, Maatschappelijke Opvang, preventieve GGZ en Verslavingszorg’. In het verlengde daarvan is de regiovisie Beschermd Wonen vastgesteld in de raadsvergadering van februari 2022. Verder is in 2022 het zogenaamde regionaal matchingspunt gestart. Dit punt zorgt voor de toewijzing van woningen aan mensen die uitstromen uit beschermd wonen.
9.4 Bestemmingsregelingen
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
Zodra de omgevingsvisie is vastgesteld en de Omgevingswet in werking is getreden, beginnen we met de voorbereiding van de gefaseerde omzetting van bestemmingsplannen en verordeningen naar het omgevingsplan. Voor plannen die, vooruitlopend op die gefaseerde omzetting, in uitvoering moeten worden gebracht, worden vergunningen verleend voor zogeheten Buitenplanse Omgevings Plan Activiteiten (BOPA) of worden partiële omgevingsplannen vastgesteld.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- De Omgevingswet is in 2022 niet in werking getreden. De invoering is vooralsnog uitgesteld tot 1 januari 2024. Ruimtelijke ontwikkelingen zijn in 2022 mogelijk gemaakt, zoals we dat al jaren doen, namelijk door vaststelling van een (postzegel)bestemmingsplan of via een omgevingsvergunning voor afwijken van het bestemmingsplan. Initiatiefnemers van aankomende, maar nog niet planologisch vertaalde, ruimtelijke ontwikkelingen hebben we geadviseerd bij het maken van hun plan rekening te houden met de komst van de Omgevingswet. Als een procedure niet op tijd onder de huidige wetgeving kan worden gestart, zetten we dit om naar een omgevingsvergunning BOPA of een gedeeltelijk omgevingsplan.
9.5 Grondexploitatie
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Verminderen boekwaarde.
- Adequaat kostenverhaal.
- Risicomanagement en financieel optimaal resultaat.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- In 2022 zijn er bouwgronden verkocht in Geerpark, Steenenburg en bedrijfskavels op het Hoog. De verkoop van deze gronden is verwerkt in de grondexploitaties van deze complexen. Hierdoor is de boekwaarde verder afgenomen. De komende jaren blijven verkopen nodig om de boekwaardes van de verschillende complexen verder te kunnen verlagen.
- In december 2022 heeft de gemeenteraad de nota Kostenverhaal gemeente Heusden 2022 vastgesteld. Deze nota zegt dat voor alle nieuwe ontwikkelingen een bijdrage gevraagd wordt voor voorzieningen die de grenzen van de wijk overstijgen. Ook wordt er een bijdrage gevraagd voor nieuwe bouwplannen met minder dan 25% sociale huur.
- We doen aan risicomanagement. Daarom houden we rekening met toenemende risico’s door de stijgende rente en door ontwikkelingen op de woningmarkt. Voorbeelden van dat laatste zijn stijgende bouwkosten en het risico van dalende verkoopprijzen.
9.6 Omgevingswet
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
Gemeente Heusden is bij inwerkingtreding van de Omgevingswet in 1 juli 2024 inhoudelijk en organisatorisch klaar voor het toepassen van het instrumentarium van deze wet.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- De inwerkingtreding van de Omgevingswet is voor nu uitgesteld tot 1 januari 2024. In 2022 heeft de ambtelijke organisatie zich wel verder voorbereid op het werken met de Omgevingswet. Er is geoefend met het DSO, medewerkers volgden trainingen voor omgevingsvergunningen en omgevingsplannen en het participatiebeleid is vastgesteld. De procedure voor de Omgevingsvisie loopt al langer. In het eerste kwartaal van 2023 kan de visie worden vastgesteld. Initiatiefnemers van aankomende, maar nog niet planologisch vertaalde, ruimtelijke ontwikkelingen hebben we geadviseerd bij het maken van hun plan rekening te houden met de komst van de Omgevingswet. Zo kan de overstap naar de werkwijze van de Omgevingswet eenvoudig gaan.
9.7 Geerpark
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Geerpark is gelegen aan de westzijde van Vlijmen, waar circa 800 woningen worden ontwikkeld in een groene, waterrijke, duurzame nieuwbouwwijk. Het plangebied is ongeveer 48 hectare. Samen met wooncorporatie Woonveste pakt de gemeente de realisatie van het gebied op met als ambitie om van Geerpark één van de meest duurzame nieuwbouwwijken van Nederland te maken. Duurzaam in drie opzichten: economisch, ecologisch en sociaal. Woonveste heeft ongeveer 65% van de grond in bezit. De gemeente ongeveer 25% en 10% is in handen van overige eigenaren.
- Geerpark is in 2010 verkozen tot excellent gebied wat betekent dat er een strengere EPC (energieprestatie coëfficiënt van een gebouw) gehanteerd mag worden dan wettelijk toegestaan is. Daarnaast betekent het dat kennis en ervaring uitgewisseld kan worden met de 20 andere excellente gebieden en dat er een subsidie van € 100.000 is toegekend. Na beëindiging van de regeling voor excellente gebieden werd uitgegaan van Nul op de meter woningen (NOM) en woningen die NOM geschikt zijn, maar waar nog geen zonnepanelen op zijn aangebracht. Voor de vervolgfasen geldt echter dat alle projectmatige woningen in Geerpark NOM woningen zijn.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- In fase 2b1 zijn in 2022 32 koopwoningen en 20 huurwoningen opgeleverd. De bouw van de woningen van fase 2b2 is bijna klaar. In 2022 zijn al tien koopwoningen opgeleverd. De overige koopwoningen volgen in 2023.
- In Tot Morgen zijn in 2022 twee kavels verkocht. Bij de Nieuwe Morgen zijn vier kavels verkocht in 2022.
- Voor fase 2c1 en 2c2 zijn de gronden bouwrijp gemaakt. De kabels en leidingen en de bouwwegen voor fase 2c2 zijn nog niet aangelegd. In november 2022 is gestart met de bouw van de 38 koopwoningen en de 37 huurwoningen uit fase 2c1.
- In 2022 is het uitwerkingsplan fase 3b vastgesteld. Dit maakt de bouw mogelijk van 24 twee-onder-één-kapwoningen en één vrijstaande woning. In december 2022 is met Kalliste een posterieure overeenkomst gesloten. Daarin zijn de financiële en praktische afspraken voor fase 3b vastgelegd. In december stelde de gemeenteraad ook de negende herziening van het exploitatieplan vast.
- Voor de aansluiting van Geerpark op de Abt van Engelenweg is een rotonde gepland. In oktober 2022 is hiervoor een bestemmingsplan vastgesteld. De voorbereidingen voor de aanleg van de rotonde zijn gestart, zodat deze in 2023 kan worden aangelegd.
- In de openbare ruimte van Geerpark zijn verschillende duikers, bruggen en een kunstbrug gepland. In 2022 is in overleg met ontwerpers en de kunstenaar voor de kunstbrug gekeken naar mogelijkheden om deze aan te leggen. Vanwege de gestegen bouwkosten, moesten we nadrukkelijk kijken naar de combinatie van ontwerp en bouwmaterialen. Een definitief besluit is nog niet genomen. Dit volgt in 2023.
9.8 De Grassen
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
De gemeente Heusden en Van Wanrooij Projectontwikkeling ontwikkelen de nieuwe woonwijk De Grassen in Vlijmen. In het gebied (circa 40 hectare) is een programma beoogd van circa 800 woningen dat zijn aftrek moet vinden bij woonconsumenten uit de gemeente zelf en de wijde regio van Den Bosch tot Waalwijk.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- Begin 2022 vroegen we omwonenden naar hun mening over het schetsontwerp voor de Vijfhoevenlaan én naar hun ideeën voor de aansluiting van De Grassen fase 2 op bestaande tuinen en openbare ruimte. Meer dan 200 inwoners reageerden via een online enquête op het schetsontwerp voor de nieuwe Vijfhoevenlaan. In totaal 35 omwonenden van de randen van fase 2 van De Grassen dachten via een online enquête mee over de rand die er voor hen toe doet. Beide participatietrajecten zijn samengevat in een nota, die op www.heusden.nl staan. Geïnteresseerden zijn hierover geïnformeerd via de e-mailnieuwsbrieven van deze projecten.
- Voor fase 2 van De Grassen is gewerkt aan het ontwerpbestemmingsplan. We wilden de procedure voor dat ontwerpbestemmingsplan eind 2022 starten. Onderdeel van dit bestemmingsplan is naast woningbouw en het maatschappelijk cluster ook de Vijfhoevenlaan. Hiervoor moesten ook enkele onderzoeken worden geactualiseerd. Dat kostte meer tijd. Daardoor is het niet gelukt om het ontwerpbestemmingsplan nog in 2022 te publiceren.
- Voor fase 2 en een doorkijk naar fase 3 van De Grassen is een eerste verkennende opzet gemaakt van de verkavelingsmogelijkheden. Het zijn nog verkenningen zonder officiële status. Ze moeten ook nog worden aangepast om de ontwerpen financieel en ruimtelijk te laten kloppen. Ze zijn een aanzet om snel door te kunnen werken op het moment dat er duidelijkheid komt over de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL).
- De maatschappelijke voorzieningen, met onder meer plannen voor een basisschool, gymzaal, kinderopvang en een gezondheidscentrum, zijn gepland in fase 2 van De Grassen. Voor deze voorzieningen is gesproken met de initiatiefnemers. We hebben oriënterend zicht gekregen op de kansen en belemmeringen door deze door te spreken, een verdieping gaat volgen. Wel is duidelijk waar de stedenbouwkundige verkenning nog moet worden aangepast en verder moet worden uitgewerkt.
- Voor de herinrichting van de Vijfhoevenlaan is een eerste concept gemaakt van het technische voorlopige ontwerp. Dit concept moet nog getoetst worden en worden vergeleken met uitkomsten van nog lopende onderzoeken. Ook dit concept is een basis om snel door te werken zodra er duidelijkheid komt over de GOL. We willen de Vijfhoevenlaan nog steeds opnieuw inrichten, voordat de nieuwe oostelijke aansluiting van Vlijmen (in de plannen GOL) wordt opgeleverd.
- De planologische voorbereiding van De Grassen fase 2 is gevorderd. Voor de verdere uitvoering moeten we wachten op de uitspraak van de Raad van State in de beroepsprocedure van het Provinciaal Inpassingsplan (PIP) voor de GOL. De zittingsdatum is gesteld op 13 juni 2023. De hoop is dat daarna snel een uitspraak volgt.
9.9 Steenenburg
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
Met behoud van de landschappelijke, natuurlijke en historisch waarde van het gebied een hoogwaardige ruimtelijke ontwikkeling realiseren.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
- De gronden voor de bouwkavels in het zuidelijk deel van het landgoed en voor de grondgebonden woningen (patio’s) in het midden van het landgoed zijn in de eerste helft van 2022 bouwrijp gemaakt. Ondergronds zijn de vuilwaterriolering en andere kabels en leidingen aangelegd. Boven de grond liggen er nu bouwwegen en wadi’s. Op de terpen van de kavels in het zuidelijk deel zijn rozenkransen aangeplant.
- Er is verder gewerkt aan de verkoop van bouwkavels door nog eens twintig kavels in de verkoop te brengen. In 2022 zijn in totaal 25 van de 45 in bouwkavels geleverd via de notaris. Voor nog eens twaalf bouwkavels zijn koopovereenkomsten getekend en op vijf kavels ligt een reservering tot koop. De resterende 3 kavels (fase 2) staan nog te koop. Halverwege 2022 is gestart met de bouw van de eerste woningen.
- Voor de ontwikkeling van het midden van het landgoed sloten we in februari 2022 een Koop- en ontwikkelovereenkomst voor maximaal 120 appartementen en grondgebonden woningen (patio’s) en voor het hergebruik van Kasteel Steenenburg. Een kort geding tegen deze overeenkomst zorgde voor enige vertraging bij de voorbereidingen voor deze ontwikkelingen. De geplande woningverkoop in 2022 is doorgeschoven naar 2023. Hetzelfde geldt voor de interne verbouwing van het kasteel. In de laatste week van 2022 is het kasteel, inclusief het zuidelijke deel van de kasteeltuin, via de notaris geleverd. Dit Rijksmonument is niet langer in eigendom van de gemeente. De omgevingsvergunning voor de interne verbouwing van het kasteel is in 2022 aangevraagd door de initiatiefnemer.
- De kaders voor de ontwikkeling van de campuskrijgen verder vorm. De campus heet het NeuroSciencePark. De initiatiefnemer heeft gewerkt aan de pijlers voor het NeuroSciencePark: ruimtelijk, netwerk en ecosysteem. Met deze pijlers kan uiteindelijk vorm worden gegeven aan de ontwikkeling en ingebruikname van het park. Dit krijgt in 2023 een vervolg.
- Medio 2022 is het landgoed nader onderzocht op de aanwezigheid van ontplofbare oorlogsresten. Bij werkzaamheden waren er namelijk toch nog aanwijzingen gevonden voor deze resten. Nog aanwezige oorlogsresten zijn verwijderd.
- Eind 2022 is de aanleg gestart op het landgoed zelf van de eerste natuurcompensaties voor eerder gekapte bomen. De compensatie voor deze gekapte bomen zijn nieuwe bomen of andere natuur. Deze worden fasegewijs aangelegd en dragen bij aan de versterking van de natuur in Landgoed Steenenburg.